การเรียนการสอนวิทยาศาสตร์มีความจำเป็นที่จะต้องจัดให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติการทดลองและค้นพบด้วยตนเองมากที่สุด ซึ่งจะทำให้ผู้เรียนสามารถค้นหาความรู้ด้วยตนเองได้คือจัดการเรียนรู้แบบวัฏจักรการเรียนรู้5Eเป็นกระบวนการสอนโดยครูผู้สอนกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดคำถาม เกิดความคิดและลงมือสืบเสาะหาความรู้เพื่อนำมาประมวลหาคำตอบหรือข้อสรุปด้วยตนเอง ดังนั้นการวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อ 1) พัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องเซลล์และกระบวนการดำรงชีวิตของพืชโดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้5E สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่1 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 2) หาดัชนีประสิทธิผลของการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องเซลล์และกระบวนการดำรงชีวิตของพืชโดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้5E 3) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนก่อนและหลังเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้เรื่องเซลล์และกระบวนการดำรงชีวิตของพืชโดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้ 5E สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 4) ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องเซลล์และกระบวนการดำรงชีวิตของพืชโดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้ 5E สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ได้แก่ นักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 1/5 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 โรงเรียนเทศบาลท่าโขลง๑สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองท่าโขลง อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี จำนวน 38 คน ซึ่งได้มาด้วยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องเซลล์และกระบวนการดำรงชีวิตของพืชโดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้5Eสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จำนวน 7 ชุด 2) แผนการจัดการเรียนรู้ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องเซลล์และกระบวนการดำรงชีวิตของพืชโดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้ 5E สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จำนวน 18 แผน ทั้งนี้ รวมแผนการวัดผลสัมฤทธิ์ก่อนเรียนและหลังเรียน 3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่องเซลล์และกระบวนการดำรงชีวิตของพืชโดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้5E สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น เป็นแบบปรนัยชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ มีความยากง่ายระหว่าง 0.63-0.80 มีค่าอำนาจจำแนกระหว่าง 0.22-0.53 และค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับ เท่ากับ 0.89 และ 4) แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องเซลล์และกระบวนการดำรงชีวิตของพืชโดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้ 5E สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ (Rating Scale) จำนวน 20 ข้อ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและการทดสอบสมมติฐานใช้ t-test (Dependent Samples)
ผลกาวิจัยพบว่า
1. ประสิทธิภาพของการพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง เซลล์และกระบวนการดำรงชีวิตของพืช โดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้ 5E สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีค่าเท่ากับ 84.29/83.03ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ 80/80
2 ดัชนีประสิทธิผลของการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง เซลล์และกระบวนการดำรงชีวิตของพืช โดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้ 5E สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีค่าเท่ากับ 0.712 แสดงว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนเพิ่มขึ้น0.712 หรือคิดเป็นร้อยละ 71.20
3. การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนด้วยกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง เซลล์และกระบวนการดำรงชีวิตของพืชโดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้5E สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
4 นักเรียนมีความพึงพอใจต่อการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง เซลล์และกระบวนการดำรงชีวิตของพืชโดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้5E สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่1 โดยรวมมีค่าเฉลี่ย 4.62 ซึ่งในระดับมากที่สุด
โดยสรุป การใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง เซลล์และกระบวนการดำรงชีวิตของพืช
โดยใช้วัฏจักรการเรียนรู้5E สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลช่วยให้นักเรียนมีความสามารถในการแสวงหาความรู้ด้วยตนเองและสามารถนำความรู้ไปใช้ได้
เป็นอย่างดี ดังนั้นครูผู้สอนวิทยาศาสตร์จึงควรนำวิธีการเรียนรู้ดังกล่าวไปประยุกต์ใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นกับนักเรียนส่งผลให้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้นและนักเรียนเกิดความคงทนในการเรียนรู้