ชื่อเรื่อง การประเมินโครงการสร้างนักเรียน สร้างสังคม สู่ความพอเพียง
โรงเรียนพังงูพิทยาคม
ผู้วิจัย นายอัครพล บริกุล
ปีการศึกษา 2559
บทคัดย่อ
การประเมินครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ประเมินบริบทด้านความสอดคล้องของวัตถุประสงค์ของโครงการสร้างนักเรียน สร้างสังคม สู่ความพอเพียง โรงเรียนพังงูพิทยาคมกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติและนโยบายการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ 2) ประเมินความเหมาะสมของปัจจัยนำเข้าที่ใช้ในโครงการสร้างนักเรียน สร้างสังคม สู่ความพอเพียง โรงเรียนพังงูพิทยาคม 3) ประเมินความเหมาะสมในการดำเนินการจัดกิจกรรมของโครงการสร้างนักเรียน สร้างสังคม สู่ความพอเพียง โรงเรียนพังงูพิทยาคม 4) ประเมินผลผลิตของโครงการสร้างนักเรียน สร้างสังคม สู่ความพอเพียง โรงเรียนพังงูพิทยาคม และ 5)ประเมิน ผลกระทบที่เกิดจากโครงการสร้างนักเรียน สร้างสังคม สู่ความพอเพียง โรงเรียนพังงูพิทยาคม ประชากรที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญจำนวน 5 คน ผู้บริหารโรงเรียนพังงูพิทยาคม จำนวน 2 คน ครูและบุคลากรทางการศึกษาโรงเรียนพังงูพิทยาคม จำนวน 43 คน นักเรียนโรงเรียนพังงูพิทยาคม จำนวน 490 คน ผู้ปกครองนักเรียนโรงเรียนพังงูพิทยาคมจำนวน 478 คน และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โรงเรียนพังงูพิทยาคม ในปีการศึกษา 2559 จำนวน 15 คน เครื่องมือที่ใช้ประเมิน ได้แก่ แบบสอบถาม 5 ชุดโดยชุดที่ 1 ใช้สำหรับสอบถามผู้เชี่ยวชาญ ชุดที่ 2 ใช้สำหรับสอบถามผู้บริหารชุดที่ 3 ใช้สำหรับสอบถามคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ชุดที่ 4 ใช้สำหรับสอบถามนักเรียนและชุดที่ 5 ใช้สำหรับสอบถามผู้ปกครอง และแบบทดสอบ 1 ชุด ใช้สำหรับประเมินความรู้ของนักเรียนเกี่ยวกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งผู้ประเมินได้เก็บรวบรวมข้อมูลแบบสอบถามและแบบทดสอบด้วยตนเองทั้งหมด สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่า t-test แบบ dependent
ผลการประเมิน พบว่า
1. ด้านบริบท พบว่า ผู้บริหารและครูและบุคลากรทางการศึกษามีความคิดเห็นว่า วัตถุประสงค์ของโครงการสร้างนักเรียน สร้างสังคม สู่ความพอเพียง โรงเรียนพังงูพิทยาคม มีความสอดคล้องกับพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 สอดคล้องกับนโยบายของแผนการศึกษาชาติ พ.ศ.2545 2559 สอดคล้องกับนโยบายของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน สอดคล้องกับนโยบายของกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น สอดคล้องกับนโยบายขององค์การบริหารส่วนจังหวัดอุดรธานี และสอดคล้องกับความต้องการของชุมชนอยู่ในระดับมาก ยกเว้นความสอดคล้องกับความต้องการของโรงเรียนอยู่ในระดับมากที่สุด ส่วนผู้เชี่ยวชาญและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีความคิดเห็นว่าวัตถุประสงค์ของโครงการมีความสอดคล้องกับแผนพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 อยู่ในระดับมากที่สุด
2. ด้านปัจจัยนำเข้าเมื่อพิจารณาในภาพรวม พบว่า ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษาและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีความคิดเห็นเกี่ยวกับความเหมาะสมของปัจจัยนำเข้าของโครงการสร้างนักเรียน สร้างสังคม สู่ความพอเพียง โรงเรียนพังงูพิทยาคม ว่ามีความพร้อมในการดำเนินงานของผู้บริหารและครูผู้รับผิดชอบโครงการ ผู้บริหารและครูผู้รับผิดชอบโครงการมีความสามารถในการดำเนินโครงการ บุคลากรในการดำเนินโครงการมีความเพียงพอ บุคลากรในการดำเนินโครงการมีความเหมาะสม งบประมาณในการดำเนินโครงการมีเพียงพอ มีคู่มือดำเนินโครงการ วัสดุอุปกรณ์ในการปฏิบัติกิจกรรมมีเพียงพอ และระยะเวลาในการดำเนินโครงการมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก
3. ด้านกระบวนการเมื่อพิจารณาในภาพรวม พบว่า ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษาและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีความคิดเห็นเกี่ยวกับความพร้อมและความเหมาะสมของกระบวนการของโครงการสร้างนักเรียน สร้างสังคม สู่ความพอเพียง โรงเรียนพังงูพิทยาคม ว่ามีความพร้อมและความเหมาะสมเกี่ยวกับการวางแผนดำเนินโครงการสู่การปฏิบัติ ดำเนินกิจกรรมโครงการตามแผนที่กำหนดไว้ จัดกิจกรรมในรูปแบบที่หลากหลายได้ตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ในโครงการ ประชาสัมพันธ์โครงการอย่างทั่วถึง การดำเนินโครงการเป็นไปตามโครงการที่กำหนดมีการติดตามประสานงานการจัดกิจกรรมกับผู้ที่เกี่ยวข้อง มีการกำกับ ติดตามควบคุมการดำเนินงานเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของโครงการ ขณะดำเนินงานตามโครงการมีการแก้ไขปรับปรุงวิธีการดำเนินโครงการเมื่อพบว่าบกพร่อง กำหนดหลักเกณฑ์และระยะเวลาในการประเมินผลโครงการตามความเหมาะสม ประเมินผลแต่ละกิจกรรมโดยใช้เทคนิคและวิธีการที่หลากหลายครบทุกกิจกรรม ผู้บริหารมีการประเมินผลการปฏิบัติงานตามโครงการอย่างเป็นระบบต่อเนื่อง และโรงเรียนมีการขยายผลการปฏิบัติกิจกรรมลงสู่ชุมชน/เผยแพร่อยู่ในระดับมากทุกข้อ
4. ด้านผลผลิตมีการประเมินนักเรียนใน 3 ด้านซึ่งประกอบด้วย 1) ผลสัมฤทธิ์ความรู้เกี่ยวกับแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงนักเรียนประเมินตนเอง 2) การศึกษาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 3) ความพึงพอใจต่อโครงการโดยผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครอง และนักเรียนเป็นผู้ประเมินและเมื่อพิจารณาในแต่ละด้านสรุปผลได้ดังนี้
4.1 การประเมินผลผลิตด้านผลสัมฤทธิ์ความรู้เกี่ยวกับแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียน พบว่า ค่าเฉลี่ยของผลสัมฤทธิ์ของนักเรียนหลังเข้าร่วมโครงการสร้างนักเรียน สร้างสังคม สู่ความพอเพียง โรงเรียนพังงูพิทยาคม สูงกว่าก่อนเข้าร่วมโครงการอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 แสดงว่า เมื่อมีการดำเนินโครงการสร้างนักเรียน สร้างสังคม สู่ความพอเพียง โรงเรียนพังงู-พิทยาคม แล้วทำให้นักเรียนมีความรู้เกี่ยวกับแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงดีขึ้นกว่าก่อนดำเนินโครงการ
4.2 การศึกษาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ที่เกิดกับนักเรียน ประกอบด้วย
4.2.1 คุณลักษณะอันพึงประสงค์รักเกียรติ รักศักดิ์ศรี
1) กิจกรรมรู้รักสามัคคีตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง พบว่า ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษาคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครองและนักเรียนมีความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ด้านรักเกียรติ รักศักดิ์ของกิจกรรมรู้รักสามัคคีตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
2) กิจกรรมส่งเสริมความเป็นผู้นำตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง พบว่า ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครอง และนักเรียน มีความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ด้านรักเกียรติ รักศักดิ์ศรีของกิจกรรมส่งเสริม ความเป็นผู้นำตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.2.2 คุณลักษณะอันพึงประสงค์มีจริยธรรม
1) กิจกรรมฐานคุณธรรมตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง พบว่า ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครอง และนักเรียนมีความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะอันพึงประสงค์มีคุณธรรมของกิจกรรมฐานคุณธรรมตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง กิจกรรมฐานคุณธรรมตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
2) กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม น้อมนำทำดีตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง พบว่า ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครอง และนักเรียน มีความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะอันพึงประสงค์ มีคุณธรรมของกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.2.3 คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ด้านนำวิชาการ
1) กิจกรรมค่ายวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อมในโรงเรียน พบว่า ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษาคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครอง และนักเรียน มีความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ด้านนำวิชาการของกิจกรรมค่ายวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อมในโรงเรียน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
2) กิจกรรมบูรณาการแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การจัดการเรียนรู้ พบว่า ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครอง และนักเรียนมีความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านนำวิชาการของกิจกรรมบูรณาการแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สู่การจัดการเรียนรู้ โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
3) กิจกรรมฐานตามรอยพ่อ พออยู่ พอกินและพอเพียง พบว่า ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครอง และนักเรียน มีความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านนำวิชาการของกิจกรรมฐานตามรอยพ่อ พออยู่ พอกินและพอเพียง โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.2.4 คุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านสืบสานความพอเพียง
1) กิจกรรมปิดทองหลังพระ ตามแนวทางพระราชดำริ พบว่า ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครองและนักเรียนมีความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ด้านสืบสานความพอเพียงของกิจกรรมปิดทองหลังพระ ตามแนวทางพระราชดำริ โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
2) กิจกรรมสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน พบว่า ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทาง การศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครอง และนักเรียนมีความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านสืบสานความพอเพียงของกิจกรรมสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
3) การประเมินผลผลิตของกิจกรรมการพัฒนาความรู้และทักษะการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นการประเมินผู้บริหาร และครูและบุคลากรทางการศึกษาเพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนรู้และการปฏิบัติงานต่างๆ ในชีวิตประจำวัน นอกเหนือจากกิจกรรมการเรียนการสอน โดยมีผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นผู้ประเมิน พบว่า ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษาและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีความคิดเห็นโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4.3 การประเมินผลผลิตด้านความพึงพอใจต่อโครงการสร้างนักเรียน สร้างสังคม สู่ความพอเพียง โรงเรียนพังงูพิทยาคม พบว่า เมื่อพิจารณาในภาพรวม พบว่า ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครอง และนักเรียน มีความพึงพอใจต่อโครงการสร้างนักเรียน สร้างสังคม สู่ความพอเพียง โรงเรียนพังงูพิทยาคม โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
5. การประเมินผลกระทบที่มีต่อโครงการสร้างนักเรียน สร้างสังคม สู่ความพอเพียง โรงเรียนพังงูพิทยาคม พบว่า ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครอง และนักเรียน มีความคิดเห็นโดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด