การดำเนินการศึกษาค้นคว้าครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อรายงานการใช้บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง กฎหมายในชีวิตประจำวัน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 2 โรงเรียนกีฬาจังหวัดหนองคาย สังกัดกองการศึกษา องค์การบริหารส่วนจังหวัดหนองคาย บทเรียนสำเร็จรูป เป็นนวัตกรรมทางการศึกษารูปแบบหนึ่งที่จัดกิจกรรมให้ผู้เรียนได้ศึกษาค้นคว้า ด้วยตนเองตามความสามารถและความสนใจของแต่ละบุคคลโดยการตอบปัญหา การตรวจคำตอบด้วยตนเองและบทเรียนสำเร็จรูปมีการกำหนดคำสั่ง การปฏิบัติงานเป็นขั้นตอน สามารถเรียนช้าหรือเร็วก็ได้ ตามความสามารถของแต่ละบุคคล โดยที่ผู้เรียนไม่ต้องเสียเวลารอเพื่อนคนอื่นๆ ช่วยให้การเรียนเป็นอิสระและมีส่วนร่วมในการเรียนการสอนมากขึ้น โดยผู้สอนเป็นผู้สร้างโอกาสทางการเรียนการสอนมีกิจกรรมสำหรับผู้เรียนเป็นรายบุคคลหรือรายกลุ่มซึ่งผู้เรียนจะดำเนินการเรียนจากคำแนะนำที่ปรากฏอยู่ในบทเรียนสำเร็จรูป การศึกษาค้นคว้าครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อสร้างบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง กฎหมายในชีวิตประจำวัน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนกีฬาจังหวัดหนองคาย สังกัดกองการศึกษา องค์การบริหารส่วนจังหวัดหนองคาย เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ก่อนเรียนและหลังเรียนของนักเรียนโดยใช้บทเรียนสำเร็จรูป ศึกษาดัชนีประสิทธิผลของบทเรียนสำเร็จรูปและศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนโดยใช้บทเรียนสำเร็จรูป
กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 ของโรงเรียนกีฬาจังหวัดหนองคาย สังกัดกองการศึกษา องค์การบริหารส่วนจังหวัดหนองคาย ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 โดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จำนวนนักเรียน 25 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อการศึกษาค้นคว้าในครั้งนี้ได้แก่ บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง กฎหมายในชีวิตประจำวัน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนกีฬาจังหวัดหนองคาย จำนวน 9 เล่ม แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง กฎหมายในชีวิตประจำวัน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนกีฬาจังหวัดหนองคาย เป็นแบบทดสอบปรนัย แบบเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 60 ข้อและแบบวัดความพึงพอใจของนักเรียนต่อการเรียน การสอนโดยใช้บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง กฎหมายสำคัญของประเทศไทย ฉบับนี้มีทั้งหมด 15 ข้อ สถิติที่ใช้ ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและและสถิติการทดสอบค่าทีกรณี กลุ่มตัวอย่างไม่เป็นอิสระต่อกัน (t-test for Dependent Samples)
ผลการศึกษาพบว่า
1. ประสิทธิ์ภาพของบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง กฎหมายในชีวิตประจำวัน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนกีฬาจังหวัดหนองคาย สังกัดกองการศึกษา องค์การบริหารส่วนจังหวัดหนองคาย มีประสิทธิภาพ 84.41 / 88.33
2. มีค่าดัชนีประสิทธิผลของบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง กฎหมายในชีวิตประจำวัน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนกีฬาจังหวัดหนองคาย สังกัดกองการศึกษา องค์การบริหารส่วนจังหวัดหนองคาย มีค่าเท่ากับ 88.33 หมายความว่า หลังเรียนโดยใช้บทเรียนสำเร็จรูป นักเรียนมีความรู้เพิ่มขึ้นร้อยละ 88.33
3. นักเรียนที่เรียนโดยใช้บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง กฎหมายในชีวิตประจำวัน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนกีฬาจังหวัดหนองคาย มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนเพิ่มขึ้น จากก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 และมีความพึงพอใจต่อการเรียนโดยใช้บทเรียนสำเร็จรูปอยู่ในระดับมากที่สุด
โดยสรุป
บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง กฎหมายในชีวิตประจำวัน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนกีฬาจังหวัดหนองคาย สังกัดกองการศึกษา องค์การบริหารส่วนจังหวัดหนองคาย ที่สร้างขึ้นในครั้งนี้มีประสิทธิภาพเหมาะสม สามารถนำไปใช้เป็นสื่อการเรียนการสอน ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ตามความสามารถของตนเองตามลำดับขั้น เป็นการจัดระบบการเรียนรู้ที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนเรียนรู้ด้วยตนเองตามความสามารถของตน สมควรนำไปใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในเนื้อหาสาระกฎหมายสำคัญของประเทศไทยต่อไป