ครูบ้านนอก

ชื่อเรื่อง การดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านปูแป้

อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก

ผู้ศึกษา นายเชษฐ์ชัย จำปาศรี

ปีที่ทำวิจัย 2557

บทคัดย่อ

การดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านปูแป้ อำเภอ แม่สอด จังหวัดตาก มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการดำเนินกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านปูแป้อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก 2) ศึกษาผลการดำเนินกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านปูแป้อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก 3)เพื่อศึกษาความพึงพอใจของผู้บริหาร ครู นักเรียน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครองนักเรียนที่มีต่อการดำเนินกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านปูแป้ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก

ประชากรในการศึกษาครั้งนี้ คือ ผู้บริหารสถานศึกษา ครูผู้สอน คณะกรรมการสถานศึกษา ขั้นพื้นฐาน นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1–6 และผู้ปกครองนักเรียนโรงเรียนบ้านปูแป้ จำนวน 114 คน เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) นำมาวิเคราะห์สรุปผลและรวบรวมจัดกลุ่มนำเสนอรายงานในเชิงพรรณนา

ผลการศึกษาพบว่า

1. การศึกษาการดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียน บ้านปูแป้ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก พบว่า โรงเรียนได้จัดทำกิจกรรมที่บูรณาการและประยุกต์ใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง คือ กิจกรรมปลูกผักปลอดสารพิษ ทำปุ๋ยชีวภาพ เลี้ยงปลา ทอผ้าพื้นเมือง แปรรูปอาหาร ตัดผม เพาะชำกล้าไม้ ชุมนุมศิลปะ-ประดิษฐ์ ธนาคารขยะลดภาวะโลกร้อน สหกรณ์ ออมทรัพย์ ทำน้ำยาอเนกประสงค์ ทำนาและปลูกพืชไร่-ข้าวโพด-มันสำปะหลัง โดยทุกกิจกรรมมีความสอดคล้องเพื่อให้นักเรียนเห็นความเชื่อมโยง เช่น การทำน้ำยาอเนกประสงค์ ทำแล้วนำมาใช้ล้างจาน ให้สะอาดที่โรงอาหาร ถูห้อง ทำปุ๋ยชีวภาพใช้รดผักปลอดสารพิษ ทำอาหารกลางวันจากผลิตผลภายในโรงเรียน นักเรียนเข้าแถวอย่างเป็นระเบียบ ตักอาหารแต่พอประมาณ ผักปลอดสารพิษ ปลา ข้าว ข้าวโพด มันสำปะหลัง เหลือจากทำอาหารกลางวัน นำไปขายในชุมชนทำให้มีรายได้ มีเงินออม เกิดความพอประมาณ มีเหตุผล และภูมิคุ้มกันอย่างดียิ่ง เกิดเงื่อนไขคุณธรรมและความรู้จากการปฏิบัติจริง นักเรียนได้เรียนรู้และใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงอย่างแท้จริง

2. ผลการดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านปูแป้ อำเภอ แม่สอด จังหวัดตาก ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาในรายด้าน พบว่า ด้านการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว ค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ กิจกรรมปลูกผักปลอดสารพิษ ออมทรัพย์และทำนา ด้านความพอประมาณ ค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ กิจกรรมทำนา ปลูกผักปลอดสารพิษ และเลี้ยงปลาและออมทรัพย์ ด้านเงื่อนไขคุณธรรม ค่าเฉลี่ยสูงสุด กิจกรรมทำนา ออมทรัพย์ และเลี้ยงปลา ด้านเงื่อนไขความรู้ ค่าเฉลี่ยสูงสุด กิจกรรมทำนา ออมทรัพย์ และเลี้ยงปลา และด้านมีเหตุผล ค่าเฉลี่ยสูงสุด กิจกรรมทำนา ปลูกผักปลอดสารพิษ และกิจกรรมออม

3. ความพึงพอใจของผู้บริหาร ครู นักเรียนคณะกรรมการสถานศึกษาและผู้ปกครองนักเรียน ที่มีต่อการดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านปูแป้ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก พบว่า นักเรียนมีความพึงพอใจต่อการดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด เรียงค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อย ด้านความพอประมาณ ด้านเงื่อนไขคุณธรรม ด้านเงื่อนไขความรู้ ด้านการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัวและด้านมีเหตุผล ส่วนผู้บริหาร ครู คณะกรรมการสถานศึกษาและผู้ปกครองมีความพึงพอใจต่อการดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด เรียงค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อย ด้านเงื่อนไขความรู้ ด้านความพอประมาณ ด้านเงื่อนไขคุณธรรม ด้านมีเหตุผล และด้านการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว

บทสรุปสำหรับผู้บริหาร

การดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านปูแป้ อำเภอ แม่สอด จังหวัดตาก มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการดำเนินกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านปูแป้อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก 2) ศึกษาผลการดำเนินกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านปูแป้อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก 3)เพื่อศึกษาความพึงพอใจของผู้บริหาร ครู นักเรียน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครองนักเรียนที่มีต่อการดำเนินกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านปูแป้ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ประชากรในการศึกษาครั้งนี้ คือ ผู้บริหารสถานศึกษา ครูผู้สอน คณะกรรมการสถานศึกษา ขั้นพื้นฐาน นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1–6 และผู้ปกครองนักเรียนโรงเรียนบ้านปูแป้ จำนวน 114 คน เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) นำมาวิเคราะห์สรุปผลและรวบรวมจัดกลุ่มนำเสนอรายงานในเชิงพรรณนา

สรุปผลการศึกษา

การดำเนินโครงการ ผลการดำเนินงานโรงเรียนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียง และความพึงพอใจของผู้บริหาร ครู นักเรียนคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่มีต่อการดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านปูแป้ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก สรุปผลการศึกษาได้ดังนี้

1. การดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านปูแป้ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก

โรงเรียนบ้านปูแป้ โรงเรียนได้จัดทำกิจกรรมที่บูรณาการและประยุกต์ใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง จำนวน 14 กิจกรรม ได้แก่ กิจกรรมปลูกผักปลอดสารพิษ ทำปุ๋ยชีวภาพ เลี้ยงปลา ทอผ้าพื้นเมือง แปรรูปอาหาร ตัดผม เพาะชำกล้าไม้ ชุมนุมศิลปะ-ประดิษฐ์ ธนาคารขยะลดภาวะโลกร้อน สหกรณ์ ออมทรัพย์ ทำน้ำยาอเนกประสงค์ ทำนาและปลูกพืชไร่-ข้าวโพด-มันสำปะหลัง โดยทุกกิจกรรมมีความสอดคล้อง เพื่อให้นักเรียนเห็นความเชื่อมโยง เช่น การทำน้ำยาอเนกประสงค์ ทำแล้วนำมาใช้ล้างจานให้สะอาดที่โรงอาหาร ถูห้อง ทำปุ๋ยชีวภาพใช้รดผักปลอดสารพิษ ทำอาหารกลางวันจากผลิตผลภายในโรงเรียน นักเรียนเข้าแถวอย่างเป็นระเบียบ ตักอาหารแต่พอประมาณ ผักปลอดสารพิษ ปลา ข้าว ข้าวโพดมันสำปะหลัง เหลือจากทำอาหารกลางวัน นำไปขายในชุมชนทำให้มีรายได้ มีเงินออม เกิดความพอประมาณ มีเหตุผล และภูมิคุ้มกันอย่างดียิ่ง เกิดเงื่อนไขคุณธรรมและความรู้จากการปฏิบัติจริง นักเรียนได้เรียนรู้และใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงอย่างแท้จริง

2. ผลการดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านปูแป้ อำเภอ แม่สอด จังหวัดตาก

ผลการดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านปูแป้ ในภาพรวม อยู่ในระดับมาก ด้านการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัวและด้านความพอประมาณ อยู่ในระดับมากที่สุด ส่วนด้านเงื่อนไขคุณธรรม ด้านเงื่อนไขความรู้ และด้านมีเหตุผล อยู่ในระดับมากตามลำดับ มีรายละเอียดดังนี้

ด้านความการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัวเอง โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ค่าเฉลี่ยสูงสุด 3 อันดับแรก กิจกรรมปลูกผักปลอดสารพิษ ออมทรัพย์ กิจกรรมทำนา ค่าเฉลี่ยน้อยที่สุด ชุมนุมศิลปะ-ประดิษฐ์

ด้านความพอประมาณ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ค่าเฉลี่ยสูงสุด 3 อันดับแรก กิจกรรมทำนามี ปลูกผักปลอดสารพิษ และเลี้ยงปลาและออมทรัพย์ ค่าเฉลี่ยน้อยที่สุด ชุมนุมศิลปะ-ประดิษฐ์

ด้านเงื่อนไขคุณธรรม โดยรวมอยู่ในระดับมาก ค่าเฉลี่ยสูงสุด 3 อันดับแรก กิจกรรมทำนา ออมทรัพย์และเลี้ยงปลา ค่าเฉลี่ยน้อยที่สุด ชุมนุมศิลปะ-ประดิษฐ์

ด้านเงื่อนไขความรู้ โดยรวมอยู่ในระดับมาก ค่าเฉลี่ยสูงสุด 3 อันดับแรก กิจกรรมทำนา ออมทรัพย์ และเลี้ยงปลา มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด ค่าเฉลี่ยน้อยที่สุด ทำน้ำยาอเนกประสงค์

ด้านมีเหตุผล โดยรวมอยู่ในระดับมาก ค่าเฉลี่ยสูงสุด 3 อันดับแรก กิจกรรมทำนา ปลูกผักปลอดสารพิษและออม ค่าเฉลี่ยน้อยที่สุด ทำน้ำยาอเนกประสงค์

3. ความพึงพอใจของผู้บริหาร ครู นักเรียนคณะกรรมการสถานศึกษาและผู้ปกครองที่มีต่อการดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านปูแป้ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก

3.1 ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ด้านความพอประมาณและด้านเงื่อนไขคุณธรรม ด้านเงื่อนไขความรู้ ด้านการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว และด้านมีเหตุผล ทุกอยู่ในระดับมากที่สุด ตามลำดับดังนี้

ด้านความพอประมาณ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ไม่ฟุ่มเฟือย ใช้จ่ายอย่างประหยัด รองลงมา ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น นำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในดำเนินชีวิตได้จริง และไม่ยึดติดค่านิยมเดินทางสายกลาง ทุกข้ออยู่ในระดับมากที่สุด

ด้านเงื่อนไขคุณธรรม โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด มีคุณธรรม ความซื่อสัตย์ สุจริต รองลงมา มีความประหยัดและอดออม มีความเพียร และมีสติปัญญาในการเรียน การดำเนินชีวิต ทุกข้ออยู่ในระดับมากที่สุด

ด้านเงื่อนไขความรู้ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ได้รับความรู้เกี่ยวกับวิชาต่าง ๆ รองลงมา นำความรู้ที่ได้รับนำไปใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน นำความรู้ที่ได้รับมาพิจารณาวางแผนและนำไปใช้ และเผยแพร่ความรู้สู่ครอบครัวและชุมชน ทุกข้ออยู่ในระดับมากที่สุด

ด้านการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด รู้จักหลีกเลี่ยงความเสี่ยง รองลงมา การเตรียมตัวให้พร้อมรับผลกระทบ คำนึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่าง ๆ และกำหนดความคาดหวังถึงความเป็นไปได้ ทุกข้ออยู่ในระดับมากที่สุด

ด้านมีเหตุผล โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด มีเหตุผล รองลงมา การตัดสินใจเกี่ยวกับความพอเพียง มีการคำนึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้น และการพิจารณาปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ทุกข้ออยู่ในระดับมากที่สุด

3.2 ความพึงพอใจของผู้บริหาร ครู คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานและผู้ปกครองนักเรียนที่มีต่อการดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ด้านเงื่อนไขความรู้ ด้านความพอประมาณ ด้านเงื่อนไขคุณธรรม ด้านมีเหตุผลและด้านการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว ทุกด้านอยู่ในระดับมากที่สุด ตามลำดับดังนี้

ด้านเงื่อนไขความรู้ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด กิจกรรมที่ดำเนิน การส่งเสริมความรู้และประสบการณ์จริงแก่ผู้เรียน รองลงมา นำความรู้มาพิจารณาดำเนินกิจกรรมอย่างถูกต้อง เหมาะสม มีความรู้เกี่ยวกับกิจกรรมต่าง ๆ ที่ดำเนินการอย่างรอบด้าน ใช้ความรู้ประกอบการวางแผนและดำเนินกิจกรรมอย่างเหมาะสม และมีความระมัดระวังในการดำเนินกิจกรรม ทุกข้ออยู่ในระดับมากที่สุด

ด้านความพอประมาณ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด กิจกรรมมีความสอดคล้องกับ หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง รองลงมา ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น ยึดหลักสายกลางในการดำเนินกิจกรรม การวางแผนการบริหารจัดการงบประมาณของแต่ละกิจกรรมอย่างเหมาะสมและเพียงพอ และการมีส่วนร่วมในกิจกรรม ทุกข้ออยู่ในระดับมากที่สุด

ด้านเงื่อนไขคุณธรรม โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด มีคุณธรรม มีความซื่อสัตย์ สุจริต รองลงมา การดำเนินกิจกรรมเสริมสร้างคุณธรรม ความซื่อสัตย์ สุจริต มีความประหยัดและอดออม มีความเพียรและมีสติปัญญาในการทำงาน การดำเนินชีวิต ทุกข้ออยู่ในระดับมากที่สุด

ด้านมีเหตุผล โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ดำเนินกิจกรรมอยู่บนพื้นฐานของความพอเพียง รองลงมา ใช้เหตุผลตามหลักความพอเพียงในการดำเนินกิจกรรม การดำเนินกิจกรรมเป็นไปอย่างถูกต้อง ดีงาม คำนึงถึงผลที่จะเกิดขึ้นจากการดำเนินกิจกรรมและพิจารณาปัจจัยต่าง ๆ อย่างรอบคอบในการดำเนินกิจกรรม ทุกข้ออยู่ในระดับมากที่สุด

ด้านการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด มีการวางแผนอย่างรอบคอบสำหรับความเสี่ยงเพื่อรองรับสถานการณ์ต่างๆ ที่จะเกิดขึ้น รองลงมา การดำเนินกิจกรรมมีความยืดหยุ่น การดำเนินกิจกรรมมีการเตรียม พร้อมรับการเปลี่ยนแปลงและผลกระทบที่จะเกิดขึ้น กำหนดเป้าหมายที่คาดหวังว่าจะเกิดขึ้นภายหลังการดำเนินกิจกรรมอย่างพอประมาณ และคำนึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่าง ๆ อย่างรอบคอบ ทุกข้ออยู่ในระดับมากที่สุด

ข้อเสนอแนะในการนำผลการดำเนินงานไปใช้ประโยชน์

1. กิจกรรมในการดำเนินโครงการโรงเรียนต้นแบบวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านปูแป้ เป็นกิจกรรมที่มีประโยชน์สำหรับการพัฒนาการเรียน เกิดทักษะในการดำเนินชีวิต พึงพาตนเองได้ รู้จักตนเอง กล้าคิด กล้าแสดงออก และนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน และปฏิบัติตนตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง รวมทั้งเผยแพร่ความรู้สู่ครอบครัวและชุมชนปฏิบัติตนให้เกิดประโยชน์ต่อตนเองและส่วนรวม และดำรงชีวิตได้อย่างมีความสุข

2. กำหนดแนวทางการจัดกิจกรรมตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มีการประชุมระดมความคิดเห็นในการกำหนดแนวทาง เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจในกลุ่มผู้เกี่ยวข้อง

3. ส่งเสริมให้บุคลากรที่เกี่ยวข้องมีโอกาสได้ไปศึกษาดูงานที่เกี่ยวข้องกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อนำความรู้ที่ได้รับมาปรับใช้กับกิจกรรมภายในโรงเรียน

4. เตรียมความพร้อมเรื่องงบประมาณ วัสดุอุปกรณ์ บุคลากรและวิธีการบริหารจัดการการจัดกิจกรรมตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

5. จัดกิจกรรมที่เน้นให้ผู้เรียนคิด วิเคราะห์ สังเคราะห์ ตัดสินใจ ปลูกฝังอุดมการณ์ คุณธรรมในการดำรงชีวิตร่วมกันในสังคม ทำให้มีความรู้และทักษะที่จำเป็นในการทำงานร่วมกัน การช่วยเหลือ ซึ่งกันและกัน รู้จักเสียสละเพื่อส่วนรวม การทำงานร่วมกันอย่างมีระบบ

6. เปิดโอกาสให้ประชาชน ชุมชน ผู้ที่มีความรู้ ภูมิปัญญาท้องถิ่นเข้ามามีส่วนร่วมกำหนดแผนพัฒนาการจัดการศึกษา เสนอแนะแนวทางการพัฒนากิจกรรมตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

7. จากผลการศึกษาพบว่า กิจกรรมในโครงการโรงเรียนต้นแบบวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง อยู่ในระดับมาก สะท้อนให้เห็นว่าโรงเรียนบ้านปูแป้ให้ความสำคัญกับหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งปรัชญาดังกล่าวมีคุณค่าและสอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนไทย ดังนั้นทางโรงเรียนควรจะดำเนินการอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้กระบวนการดำเนินการภายในโรงเรียนเป็นไปตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

≡ เรื่องน่าอ่าน/สาระน่ารู้ ≡

เปิดอ่าน 44,994 ครั้ง ระบบปฏิบัติการยูนิกซ์ (UNIX)	เปิดอ่าน 179,689 ครั้ง การหาประสิทธิภาพของนวัตกรรม	เปิดอ่าน 2,009 ครั้ง กรมอนามัย เตือน นมข้นหวานห้ามใช้เลี้ยงทารก ให้กินนมแม่อย่างเดียวต่อเนื่อง 6 เดือน ดีที่สุด
เปิดอ่าน 18,870 ครั้ง 5 ต้นไม้ดูดสารพิษ ช่วยกรองอากาศแบบธรรมชาติ	เปิดอ่าน 15,286 ครั้ง พระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของไทย	เปิดอ่าน 5,308 ครั้ง โครงสร้างอะตอม
เปิดอ่าน 1,569 ครั้ง ขั้นตอนในการทำเด็กหลอดแก้วมีกี่ขั้นตอน	เปิดอ่าน 102,437 ครั้ง เมลามีน คืออะไร?	เปิดอ่าน 26,946 ครั้ง ลอการิทมิกธรรมชาติ
เปิดอ่าน 8,791 ครั้ง กำหนดมาตรฐานใหม่เครื่องชาร์จ ครอบจักรวาล ใช้ได้ทุกยี่ห้อ	เปิดอ่าน 18,707 ครั้ง คู่มือการปฏิบัติงานคณะกรรมการเขตพื้นที่การศึกษา	เปิดอ่าน 12,061 ครั้ง พบรอยเท้าไดโนเสาร์ อายุกว่า 200 ล้านปี
เปิดอ่าน 14,968 ครั้ง เกษตรทำเงิน : ปลูกสตรอเบอร์รี่แซมยางพารา แก้วิกฤติราคายางตกต่ำ	เปิดอ่าน 8,175 ครั้ง คุณครูกับคนดี โดย กล้า สมุทวณิช	เปิดอ่าน 9,886 ครั้ง การซ่อมแซมบ้านหลังน้ำลด

© 2000-2020 Kroobannok.com  
All rights reserved.

ครูบ้านนอกดอทคอม
การจัดอันดับของ Truehits Web Directory