นับแต่โบราณกาล คนไทยได้เรียนรู้วิธีคลายร้อนด้วยการรับประทานอาหารและเครื่องดื่มเพื่อทำให้อุณหภูมิความร้อนในร่างกายลดลงมานานแล้ว ทั้งโดยการถ่ายทอดภูมิปัญญาจากพ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย บวกกับความมหัศจรรย์ของพืช ผักและผลไม้ในเมืองไทยหลาย อย่างที่มีคุณสมบัติและสรรพคุณที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย โดยไม่เพียงแต่จะช่วยดับกระหายคลายร้อนเท่านั้น แต่ยังช่วยบำรุงสุขภาพ และป้องกันการเกิดโรคต่าง ๆ ได้ด้วย

สุภาวดี รอดถาวร นักโภชนาการโรงพยาบาลแพทย์รังสิต กล่าวถึงความสำคัญของการเลือก รับประทานอาหารช่วงหน้าร้อน พร้อมเสนอแนะเมนูอาหาร ทั้งคาวหวาน ที่เหมาะกับการเลือกรับประทานในช่วงนี้ว่า

“อาหารที่เราบริโภคในช่วงหน้าร้อนนั้นมีความสำคัญอย่างยิ่ง โดยอาจจะส่งผลต่อร่างกายและจิตใจได้ เพราะอากาศร้อนคนเราจะหงุดหงิดง่าย มีความอดทนต่อสภาวะแวดล้อมได้น้อยลง ฉะนั้นอาหารที่เหมาะสมสำหรับการ เลือกรับประทานในหน้าร้อนจึงควรเป็นอาหารที่มีคุณสมบัติช่วยคลายร้อนเพราะจะทำให้ร่างกายและจิตใจเย็นลงและช่วยผ่อนคลายได้”

เมนูจานแรกที่มาพร้อม ๆ กับลมร้อนช่วงเดือนเมษายน จะเป็นอย่างอื่นเสียไม่ได้ นอกเสียจาก ข้าวแช่ ข้าวแช่ เป็นอาหารที่คนไทยรับเอาวัฒนธรรมมาจากชาวมอญ คนมอญจะทำข้าวแช่ถวายพระในเทศกาลสงกรานต์ของชาวมอญ คนไทยจึงรับมาปรับรสชาติให้เข้ากับปากคนไทย ข้าวแช่เย็น ๆ กินแล้วชื่นใจ ข้าวแช่ตามตำรับโบราณจะเป็นข้าวที่ไม่เหลือคุณค่าทางโภชนาการ เพราะนำข้าวมาแช่น้ำและขัดถูส่วนโปรตีน วิตามิน เกลือแร่ออกไป คงเหลือ แต่แป้ง โดยเครื่องเคียงอย่าง เนื้อเค็มผัดหวาน หัวไชโป๊วผัดหวาน กะปิชุบไข่ทอด พริกหยวกสอดไส้ หอมเล็กสอดไส้ ที่ทานคู่กันจะช่วยเพิ่มรสชาติให้ข้าวแช่ได้

มะระทรงเครื่อง เป็นอีกหนึ่งชนิดอาหารที่อยากแนะนำ แถมยังไม่ยากนัก หากจะซื้อหา รับประทานหรือเข้าครัวทำเอง มะระมีสรรพคุณที่สำคัญคือเป็นยาดับร้อน ถอนพิษไข้ แก้กระหาย บรรเทาอาการร้อนใน แก้อักเสบ เจ็บคอ รวมถึง แกงเลียงกุ้ง อาหารพื้นบ้านที่ประกอบด้วยผักต่าง ๆ เช่น ใบตำลึง ใบแมงลัก บวบ น้ำเต้า เห็ดฟาง กระชาย ผักเหล่านี้เป็นผักที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย แกงเลียงกุ้งร้อน ๆ สามารถขับเหงื่อช่วยให้ร่างกายเบาสบาย

มาถึงของหวานและเครื่องดื่มที่ช่วยคลายร้อนกันบ้าง ซึ่งจะว่าไปแล้วก็มีอยู่หลายชนิดด้วยกัน ซึ่งนอกจากจะทำให้ชื่นอกชื่นใจ ยังมีประโยชน์อีกด้วย ยกตัวอย่างเช่น เฉาก๊วย ที่มีน้ำเชื่อมใส ๆ ใส่น้ำแข็งกินตอนอากาศร้อน ๆ แก้กระหาย รักษาอาการปวดหัว เจริญอาหาร เป็นยาระบาย ช่วยย่อย

สำหรับกระท้อนผลไม้หน้าร้อนเปลือกหนา เมล็ดข้างในสีขาวฟูเป็นปุย รสหวาน หรือรสหวานอมเปรี้ยว นำมาทำเป็น “กระท้อนลอยแก้ว” ของหวานอีกอย่างที่น่าลิ้มลองในวันที่อากาศอบอ้าว กระท้อนลอยแก้วแช่เย็น ๆ ทำให้ชุ่มคอแก้กระ หายน้ำได้ดี และลดอาการเจ็บคอ

เครื่องดื่มและน้ำผลไม้ เย็น ๆ เป็นอีกหนึ่งเมนูที่ช่วยคลายร้อนได้ดียิ่งนัก เครื่องดื่มสมุนไพรมากมายไม่ใช่แค่ช่วยดับกระหาย แต่ยังมีประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น น้ำตะไคร้ ช่วยบำรุงสายตา แคล เซียมและฟอสฟอรัส บำรุงกระดูก และฟัน ช่วยเพิ่มกลิ่นหอมให้กับอาหาร แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ จุกเสียด ขับปัสสาวะ ขับเหงื่อได้ดี ช่วยลดพิษของสารแปลกปลอมในร่างกาย ลดความดันโลหิตสูง กลิ่นหอมของตะไคร้ทำให้รู้สึกผ่อนคลาย

น้ำกระเจี๊ยบ มีสีแดงก่ำรสหวานออกเปรี้ยวนิด ๆ สรรพคุณช่วยรักษาอาการร้อนในภายในช่องปาก ลดระดับไขมันในเส้นเลือด ลดความดันโลหิต และเป็นยาระบาย

น้ำมะนาว รสเปรี้ยวของน้ำมะนาวช่วยเรียกน้ำลายในกระพุ้งแก้มให้สอได้ ผสมกับรสหวานของน้ำเชื่อมและน้ำแข็งทำให้สดชื่นกระปรี้กระเปร่า รสเปรี้ยว ช่วยย่อยอาหาร ป้องกันท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้ไอ ขับเสมหะ คนเฒ่าคนแก่นำน้ำมะนาวผสมเกลือกับน้ำผึ้งจิบตอนเจ็บคอ และช่วยแก้ไอ อีกหนึ่งชนิดเครื่องดื่มที่อยากแนะนำ นั่นก็คือ น้ำมะพร้าว ในมะพร้าวมีประโยชน์มากมายทั้งน้ำมะพร้าวและเนื้อมะพร้าว อาจจะเห็นคนไปเที่ยวทะเลนิยมดื่มน้ำมะพร้าวคลายร้อนเพราะน้ำมะพร้าวช่วยลดอุณหภูมิของร่างกาย คลายความร้อน ดับกระหาย เป็นยาถอนพิษเบื่อเมา หญิงมีครรภ์ดื่มน้ำมะพร้าวจะช่วยให้เด็กแข็งแรง น้ำมะพร้าวมีโปรตีน น้ำตาล แคล เซียม โซเดียม โพแทสเซียมสูง

ส่วนผลไม้ที่มีสรรพคุณและคุณประโยชน์ทางด้านโภชนาการ ช่วยให้ภายในร่างกายของเราคลายร้อนได้ เพราะผลไม้ไทยส่วนมากจะมีรสหวานและมีน้ำเยอะ ผลไม้หาทานได้ไม่ยากจะนำมาเป็นของฝากก็น่าจะสร้างความประทับใจให้คนรับ

ปิดท้ายกันด้วยผลไม้ช่วยคลายร้อน อันดับแรกยกให้กับ แตงโม ซึ่งเป็นผลไม้ที่มีปริมาณน้ำสูง แถมยังเป็นยาบำรุงรักษาโรคไต ที่สำคัญคือช่วยลดความร้อนในร่างกาย แตงโมเป็นผลไม้อันดับต้น ๆ ที่จะนึกถึงในช่วงนี้ อากาศร้อน ๆ กับแตงโมฉ่ำ ๆ เย็น ๆ กินแล้วชื่นใจ นอกจากนี้ยังมี ชมพู่ สรรพคุณยาไทย เอาเนื้อมาทำเป็นยาบำรุงกำลัง ทำให้เกิดความสดชื่น มีวิตามินและเกลือแร่สูงทำให้ชุ่มคอแก้กระหายน้ำได้ดี เป็นยาระบายอ่อน ๆ

ถึงแม้ว่าสภาพอากาศจะร้อน แต่คนไทยยังมีภูมิปัญญาที่สามารถแก้ไขหรือมีทางออกได้เสมอ เห็นหรือยังว่าพืชผักผลไม้ของไทยมีสรรพคุณและคุณค่าทางอาหารมากมายแค่ไหน ไม่เพียงแค่ช่วยดับร้อนจากอากาศที่ร้อนระอุอยู่ในช่วงฤดูกาลนี้เท่านั้น แต่ยังมีประโยชน์ทางโภชนาการอีกด้วย

หน้าร้อนนี้ มีวิธีคลายร้อนได้หลายวิธี เลือกวิธีที่ดีกับคุณ เช่นเดียวกับการเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสม

ร้อน ๆ อย่างนี้หวานเย็นสักถ้วยมั้ยล่ะคะ.

Advertisement