ค้นหาทุกอย่างในเว็บครูบ้านนอก :
ชุมชนครู บุคลากรทางการศึกษา และนักเรียน แหล่งความรู้สำหรับครู นักเรียน ข่าวการศึกษา ห้องสมุดความรู้ทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ และความรู้ทั่วไป เผยแพร่ผลงานวิชาการ ที่นี่


ข่าวการศึกษา     ความรู้ทั่วไป     งานราชการ/รัฐวิสาหกิจ/บริการสังคมความรู้ทั่วไป  ▶ ข่าว/บทความ ▶ หน้าแรก

พระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุ สมัยกรุงรัตนโกสินทร์


ความรู้ทั่วไป เปิดอ่าน : 13,963 ครั้ง
พระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุ สมัยกรุงรัตนโกสินทร์

Advertisement

.....พระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุ สมัยกรุงรัตนโกสินทร์.....


พระเมรุมาศ ... พระเมรุมาศใช้ในพระราชพิธีพระบรมศพสำหรับ “การตาย” ที่ใช้ราชาศัพท์ว่า “สวรรคต” เช่น พระมหากษัตริย์, พระอัครมเหสี พระบรมราชินี พระราชชนนี พระบวรราชเจ้า (อุปราชวังหน้า) พระบรมโอรสาธิราช เป็นต้น ภายในจะมีพระเมรุทอง ทั่วไปนิยมเป็นกุฎาคารหรือเรือนยอด พระเมรุทองใช้ในงานพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นครั้งสุดท้ายตามโบราณราชประเพณี

พระเมรุ .... พระเมรุใช้สำหรับราชวงศ์ที่ทรงฐานานุศักดิ์เมื่อตายใช้ราชาศัพท์ว่า ทิวงคต หรือ สิ้นพระชนม์ ในพระเมรุไม่มีพระเมรุทอง

พระเมรุพิมาน .... เป็นสมมุตินาม คือ อาคารถาวรที่ใดที่หนึ่ง ซึ่งตั้งพระบรมศพ หรือพระศพ ครั้นเวลาถวายพระเพลิงอัญเชิญพระบรมศพ หรือพระศพจากพระเมรุพิมานไปถวายพระเพลิงที่พระเมร ุ(ขนาดน้อย) อีกแห่งใกล้ๆ กันหรือไม่ไกลกันมาก

พระเมรุบรรพต ..... พระเมรุซึ่งสร้างบนภูเขาสมมุติ

เมรุทิศ .... คือเมรุประจำ 4 ทิศ หรือ 8 ทิศ หรืออาจลดลงสุดแต่เหตุการณ์
เมรุประตู.... คือเมรุที่ทำเป็นประตูเข้าออก
เมรุแทรก.... คือเมรุซึ่งแทรกกลางระหว่างเมรุทิศทั้ง 4 หรือ จะแทรกตรงไหนก็ได้สุดแต่ความเหมาะสม
เมรุพระบุพโพ.... คือเมรุขนาดน้อย สำหรับถวายพระเพลิงพระบุพโพ (น้ำเหลือง) ส่วนใหญ่จะทำที่วัดมหาธาตุ ฯลฯ

ภาพพระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุ ต่อไปนี้ เป็นสถาปัตยกรรมแบบกุฎาคารหรือเรือนยอด ซึ่งเป็นศิลปวัฒนธรรมอนุรักษ์สืบทอดจากโบราณราชประเพณี และพัฒนามาเป็นลำดับตามควรแก่โอกาส และตามภาวะสังคม

ณ ปัจจุบัน ศิลปวัฒนธรรมแบบนี้ประเทศไทยเป็นประเทศเดียวในโลกที่ได้มีโอกาสสืบทอด อนุรักษ์ แสดง ศิลปสถาปัตยกรรมแบบพระเมรุเป็นเอกในโลก

พระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุนี้ ปัจจุบันยังเป็นโอกาสให้สถาปนิกได้มีโอกาสแสดงความคิดเนรมิตสร้างสรรค์ สืบทอด อนุรักษ์ ขนบประเพณี นับว่า สถาปนิกบรรพบุรุษท่านได้มอบสมบัติทางปัญญา (Intellectual prorerty) ไว้ให้ นับเป็นมรดกอันล้ำค่า สมควรสืบทอดต่อไปเท่าที่ภาวะของสังคมจะอำนวยให้



ข้อมูลอ้างอิง : หนังสือ “ พระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุ สมัยกรุงรัตนโกสินทร
โดย ศาสตราจารย์ น.อ.สมภพ ภิรมย์ ร.น. ราชบัณฑิต

ภาพรูปแบบพระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุ ในช่วงพุทธศตวรรษที่ ๒๔


๑.
พระเมรุ พระนางเจ้ารำเพยภมราภิรมย์  (สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี ในรัชกาลที่ ๔)
เป็นภาพถ่ายเมรุครั้งแรกในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์  เมื่อ พ.ศ. ๒๔๐๕
๒.
พระเมรุมาศ (เมรุใหญ่) ซึ่งมีพระเมรุทองอยู่ภายใน  พระเมรุมาศพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
เป็นพระเมรุมาศตามแบบโบราณราชประเพณีศรีอยุธยาและรัตนโกสินทร์  องค์สุดท้าย  ซึ่งกระบวนแห่มีรูปสัตว์หิมพานต์ตั้งบุษบกไตรสังเค็ด แห่เป็นคู่ ๆ รวม ๔๐ คู่ด้วย
๓.
พระเมรุบรรพตสมโภชพระบรมอัฐิพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยและสมเด็จพระศรีสุริเยนทรามาตย์  เมื่องานแล้ว สมโภชพระศพสมเด็จเจ้าฟ้าจันทรมณฑล แต่พระราชเพลิงในพระเมรุน้อยที่เชิงภูเขา
๔.
งานออกพระเมรุ  พระศพสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์  พ.ศ. ๒๔๒๓
๕.
พระเมรุพิมาน (พระอุโบสถวัดบวรสถานสุทธาวาส ซ้าย) พระเมรุมณฑป (ขวา) และพระเมรุประตู สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช  เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ  สยามมกุฎราชกุมาร (องค์แรก)
๖.
พระเมรุพระองค์เจ้านภางค์นิพัทธพงษ์  ที่วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษดิ์
๗.
พระเมรุ ๕ ยอด  สมเด็จเจ้าฟ้าพาหุรัดมณีมัย (กรมพระเทพนารีรัตน์) และสมเด็จเจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ์
ณ ท้องสนามหลวง (วัตถุก่อสร้างที่เหลือจากงานพระเมรุเป็นต้นกำเนิดให้เกิด “โรงพยาบาลศิริราช”)
๘.
พระเมรุ เจ้าฟ้านภาพรจำรัสศรี  และพระองค์เจ้าสมัยวุฒิวโรดม ณ ท้องสนามหลวง
๙.
พระเมรุ พระองค์เจ้าอิสริยาภรณ์ และพระองค์เจ้าอรองค์ฯ พระเมรุหน้าพลับพลาอิสริยาภรณ์ ที่วัดเทพศิรินทร์ เป็นงานแรก
๙.
พระเมรุพระองค์เจ้าอุรุพงษ์รัชสมโภช  ที่สวนมิสกวัน พ.ศ.๒๔๕๒
๑๐.
พระเมรุ พระองค์เจ้าอุรุพงษ์รัชสมโภชที่สวนมิสกวัน ต่อมาเป็นเมรุเจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม
(สมเด็จพระปิยมาวดีฯ) เป็นงานที่สอง
๑๑.
พระเมรุมาศพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นต้นแบบพระเมรุมาศแบบใหม่ครั้งแรกของกรุงรัตนโกสินทร์

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อทรงดำรงพระชนม์อยู่โดยสวัสดิภาพ พระราชทานพระกระแสพระราชดำรัสสั่งถึงการพระบรมศพของพระองค์ไว้ดังนี้.-
“แต่ก่อนมา  ถ้าพระเจ้าแผ่นดินสวรรคตลง  ก็ต้องปลูกเมรุใหญ่ซึ่งคนไม่เคยเห็นแล้วจะนึกเดาไม่ถูกว่าโตใหญ่เพียงไร  เปลืองทั้งแรงคนและเปลืองทั้งพระราชทรัพย์  ถ้าจะทำในเวลานี้ดูไม่สมกับการที่เปลี่ยนแปลงของบ้านเมือง    ไม่เป็นเกียรติยศยืดยาวไปได้เท่าใด  ไม่เป็นประโยชน์แก่คนทั้งปวง  กลับเป็นความเดือดร้อน  ถ้าเป็นการศพท่านผู้มีพระคุณ  หรือผู้มีบรรดาศักดิ์ใหญ่ อันควรจะได้เกียรติยศ  ฉันก็ไม่อาจจะลดทอน  ด้วยเกรงว่าคนจะไม่เข้าใจว่า  เพราะผู้นั้นประพฤติไม่ดีอย่างหนึ่งอย่างใด  จึงไม่ทำการศพให้สมเกียรติยศซึ่งควรจะได้  แต่เมื่อตัวฉันเองแล้วเห็นว่าไม่มีข้อขัดข้องอันใด  เป็นถ้อยคำที่จะพูดได้ถนัด  จึงขอให้ยกเลิกงานพระเมรุใหญ่นั้นเสีย ปลูกแต่ที่เผาอันพอสมควร ณ ท้องสนามหลวง  แล้วแต่จะเห็นสมควรกันต่อไป”
(เทศาภิบาล เล่ม 10 หน้า 59 และจากเรื่องงานถวายพระเพลิงศพ พระบรมศพ โดย นายยิ้ม  ปัณฑยางกูร ในหนังสือจันทรเกษม ฉบับที่ 11 เมษายน 2499)      อ้างตามหนังสือพระเมรุมาศฯ....ปริยวาที

๑๒.
พระเมรุ กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช วัดเบญจมบพิตร
๑๓.
พระเมรุ สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส พ.ศ.๒๔๖๕
๑๔.
พระเมรุมาศ สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถพระพันปีหลวง ในรัชกาลที่ ๖ และ ๗
เมรุเจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม (สมเด็จพระปิยมาวดีฯ) เป็นงานที่สอง
๑๕.
พระเมรุ สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้ากรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ ทรงทางสถาปัตยกรรม
ทรงมณฑปผสมปรางค์ งามแปลกตาผสมผสานกันดี
๑๖.
พระเมรุ  สมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนเพชรบูรณอินทราชัย
๑๗.
พระเมรุมาศ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ด้านหลัง (ตะวันออก) แสดงศาลาเปลื้องเครื่อง
๑๘.
พระเมรุมาศ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทัศนียภาพเวลากลางคืน โปร่ง-เบา-เรียบ-ง่าย
งามสง่า  เป็นสถาปัตยกรรมสมบูรณ์ลักษณ์(ARCHITECTONIC)
๑๙.
พระเมรุ สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมาลมารศรี  พระอัครราชเทวี โปรดสังเกต ยอดมณฑป งดงามยิ่ง การออกจตุรมุขสมส่วน
๒๐.
พระเมรุ  สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข  เจ้าฟ้ากรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช
สถาปัตยกรรมเรือนยอดทรงมงกุฏมั่นคง  งดงาม  เป็นสถาปัตยกรรมสมบูรณ์ลักษณ์ (ARCHITECTONIC)
พระเมรุมาศเป็นสถาปัตยกรรมกำมะลอชั่วคราว (PSEUDO ARCHITECTURE) แต่มั่นคงดุจของจริง
(PERMANENT)
๒๑.
พระเมรุ  สมเด็จเจ้าฟ้ากรมหลวงสงขลานครินทร์(จำลองแบบจากพระเมรุ
สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาพิมุข)พระที่นั่งทรงธรรม (ขวา) ศาลาเปลื้องเครื่อง (ซ้าย)
๒๒.
พระเมรุมาศ  พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล  รัชกาลที่  ๘
๒๓.
พระเมรุมาศ  สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี  พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ ๗
พระบรมราชินีพระองค์สุดท้าย  ในสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์
๒๔.
พระเมรุทิศ  เป็น  พระเมรุมณฑปขนาดน้อย
๒๕.
พระเมรุ พระบุพโพ (น้ำเหลือง) ส่วนมากจะกระทำที่วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษดิ์
 
ที่มา  : กระทู้ "พระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุ สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ "
          http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2006/11/K4862392/K4862392.html



พระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุ สมัยกรุงรัตนโกสินทร์พระเมรุมาศพระเมรุและเมรุสมัยกรุงรัตนโกสินทร์

Advertisement

≡ เรื่องอื่นๆ ที่น่าอ่าน ≡

 ฮวงจุ้ยในห้องนอน

ฮวงจุ้ยในห้องนอน


เปิดอ่าน 21,028 ครั้ง

:: เรื่องปักหมุด ::

กินวิตามินอย่างไรให้ได้ประโยชน์

กินวิตามินอย่างไรให้ได้ประโยชน์

เปิดอ่าน 14,861 ☕ คลิกอ่านเลย

Advertisement

≡ เรื่องน่าสนใจในหมวดหมู่นี้ ≡
สู่ความสำเร็จในการทำงานตามแนวพุทธ
สู่ความสำเร็จในการทำงานตามแนวพุทธ
เปิดอ่าน 10,654 ☕ คลิกอ่านเลย

วิธีแต่งหน้าใส ๆ สวยสบายผิวหน้า
วิธีแต่งหน้าใส ๆ สวยสบายผิวหน้า
เปิดอ่าน 10,216 ☕ คลิกอ่านเลย

วันนี้คุณบำรุงผิวหน้าด้วยอโลเวร่าหรือยัง ?
วันนี้คุณบำรุงผิวหน้าด้วยอโลเวร่าหรือยัง ?
เปิดอ่าน 13,586 ☕ คลิกอ่านเลย

เส้นทางชีวิตนักร้องลูกทุ่ง"ยอดรัก สลักใจ"
เส้นทางชีวิตนักร้องลูกทุ่ง"ยอดรัก สลักใจ"
เปิดอ่าน 33,723 ☕ คลิกอ่านเลย

ประโยชน์ของเครื่องทำน้ำอุ่น
ประโยชน์ของเครื่องทำน้ำอุ่น
เปิดอ่าน 14,293 ☕ คลิกอ่านเลย

11 ผู้นำ ... ที่ขึ้นชื่อว่าโหดที่สุดในโลก ( ยุคปัจจุบัน )
11 ผู้นำ ... ที่ขึ้นชื่อว่าโหดที่สุดในโลก ( ยุคปัจจุบัน )
เปิดอ่าน 31,973 ☕ คลิกอ่านเลย

≡ เรื่องน่าอ่าน/สาระน่ารู้ ≡

8 วิธี ฟื้นฟูจิตใจ
8 วิธี ฟื้นฟูจิตใจ
เปิดอ่าน 15,683 ครั้ง

Download เอกสาร " แนวทางการพัฒนาอัตลักษณ์ผู้เรียนการศึกษาภาคบังคับโดยใช้พื้นที่เป็นฐาน " ของ สพฐ.
Download เอกสาร " แนวทางการพัฒนาอัตลักษณ์ผู้เรียนการศึกษาภาคบังคับโดยใช้พื้นที่เป็นฐาน " ของ สพฐ.
เปิดอ่าน 12,562 ครั้ง

ประวัติโทรทัศน์ไทย
ประวัติโทรทัศน์ไทย
เปิดอ่าน 74,356 ครั้ง

อย.เตือนภัยครีมกันแดด - แก้ฝ้า 15 ชนิดใช้แล้วหน้าพัง
อย.เตือนภัยครีมกันแดด - แก้ฝ้า 15 ชนิดใช้แล้วหน้าพัง
เปิดอ่าน 13,670 ครั้ง

รูปแบบจำลอง S M C R Model
รูปแบบจำลอง S M C R Model
เปิดอ่าน 216,750 ครั้ง

เกมส์ รวมเกมส์สนุกๆ มากมาย
สนามเด็กเล่น

แหล่งรวมเกมส์ เกมส์ให้เล่นมากมาย ศูนย์รวมเกมส์สนุกๆ เกมส์ความรู้ เกมส์ลับสมอง เกมส์ประลองยุทธ แหล่งรวบรวมข้อมูล เกมส์ เกมส์ออนไลน์ เกมส์มันๆ เกมส์ตัดผม ไว้มากมายที่นี่ ให้เด็กๆได้เลือกเล่นมากมาย คลิกเลย


เว็บไซต์ที่น่าสนใจ

  • IELTS Test
  • SAT Test
  • สอบ IELTS
  • สอบ TOEIC
  • สอบ SAT
  • เว็บไซต์พันธมิตร

  • IELTS
  • TOEIC Online
  • chulatutor
  • เพลงเด็กอนุบาล
  •  
    หมวดหมู่เนื้อหา
    เนื้อหา แยกตามหมวดหมู่ สามารถเลืออ่านได้ตามหมวดหมู่ที่นี่


    · Technology
    · บทความเทคโนโลยีการศึกษา
    · e-Learning
    · Graphics & Multimedia
    · OpenSource & Freeware
    · ซอฟต์แวร์แนะนำ
    · การถ่ายภาพ
    · Hot Issue
    · Research Library
    · Questions in ETC
    · แวดวงนักเทคโนฯ

    · ความรู้ทั่วไป
    · คณิตศาสตร์
    · วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
    · ภาษาต่างประเทศ
    · ภาษาไทย
    · สุขศึกษาและพลศึกษา
    · สังคมศึกษา ศาสนาฯ
    · ศิลปศึกษาและดนตรี
    · การงานอาชีพ

    · ข่าวการศึกษา
    · ข่าวตามกระแสสังคม
    · งาน/บริการสังคม
    · คลิปวิดีโอยอดนิยม
    · เกมส์
    · เกมส์ฝึกสมอง

    · ทฤษฎีทางการศึกษา
    · บทความการศึกษา
    · การวิจัยทางการศึกษา
    · คุณครูควรรู้ไว้
    · เตรียมประเมินวิทยฐานะ
    · ผลงานวิชาการเล่มเต็ม
    · เครื่องมือสำหรับครู

    ครูบ้านนอกดอทคอม

    เว็บไซต์เพื่อครู ข่าวการศึกษา ความรู้ การศึกษาไทย

          kroobannok.com

    © 2000-2020 Kroobannok.com  
    All rights reserved.


    Design by : kroobannok.com


    ครูบ้านนอกดอทคอม
    การจัดอันดับของ Truehits Web Directory

    วิธีนำแบนเนอร์ของครูบ้านนอก.คอมไปแปะในเว็บท่าน บันทึกภาพแบนเนอร์นี้และลิงค์มาที่เราครับ (มีแบนเนอร์ 2 แบบ)
     

    ครูบ้านนอกดอทคอม เว็บไซต์ของครูตัวเล็กๆ คนหนึ่ง ที่หวังเพียง ใช้เป็นช่องทางในการสื่อสาร แลกเปลี่ยน เพิ่มพูนความรู้ และให้ข่าวสาร ที่ทันสมัยต่อเหตุการณ์แก่คุณครู ผู้ปฏิบัติงานในทุกพื้นที่ของประเทศไทย เพื่อความเจริญงอกงามในปัญญา และเจริญก้าวหน้าในวิชาชีพ

    เว็บนี้ถือกำเนิดเมื่อ 5 มกราคม 2548

    Email : kornkham@hotmail.com
    Tel : 096-7158383

    สนใจสนับสนุนเรา โดยลงโฆษณา
    คลิกดูรายละเอียดที่นี่ครับ